مجید میرزامحمدی هر چند در میان مداحان معروف کشور فردی شناخته شده است
مجید میرزامحمدی که استاد مداحی چند تن از مداحان امروز کشور است، بیش از 37 سال است که مداحی میکند؛ ولی همچنان مصر است که خودش را در حاشیه نگاه دارد.
چند باری هم از صدا و سیما به سراغش آمدند و مجالس مداحیاش را از تلویزیون پخش کردند؛ با این وجود بهرغم استقبال مردمی، خودش زیاد از این موضوع استقبال نکرد.
او هم مداح است، هم شاعر و هم در مجالسی که برای اهل بیت(ع) برگزار میشود، سخنرانی میکند؛ وقتی برای مصاحبه در خصوص دستمزدهای سنگین تعدادی از مداحان به سراغش رفتیم، سرش را پایین انداخت.
در نهایت صحبت کرد و به نکات بسیار ظریفی اشاره کرد؛ در حین مصاحبه بارها بغض گلویش را فشرد و اشک از چشمانش جاری شد. ولی گفت هر آنچه باید میگفت.
اجازه بدهید خیلی صریح وارد بحث شویم. همانطور که خودتان مطلع هستید، مدتی است که تعدادی از مداحان معروف کشور نرخهای سنگینی برای مداحی تعیین میکنند که این موضوع نه تنها سبب آزردگی تعدادی از علما شده، بلکه مسئولان تعدادی از هیئتها را نیز برای تأمین مبالغ درخواستی با مشکلاتی مواجه کرده است. به نظر شما چه چیزی باعث شده که برخی از مداحان نرخهای میلیونی برای یک ساعت مداحی در یک مجلس طلب کنند؟
میرزامحمدی: به نظر من ثروتمندان باعث شدهاند که برخی از مداحان پرتوقع شوند؛ شاید خود افراد ثروتمند متوجه نباشند که با بعضی از اقدامات خود چه آسیبهایی به دستگاه اهل بیت (ع) وارد میکنند.
لطفاً منظورتان را روشنتر توضیح دهید؟
میرزامحمدی: من ثروتمندی را میشناسم که چند وقت پیش یک مداح معروف را برای شرکت در مجلسی دعوت کرد. آن مداح ۱۰دقیقه خواند و آن شخص ثروتمند چکی به مبلغ دو میلیون تومان برای او کشید!
بعد از ۱۵ روز آن شخص ثروتمند متوجه شد چکی که به آن مداح داده هنوز نقد نشده است؛ به من زنگ زد تا پیگیری کنم که چرا چک نقد نشده است. من هم به آن مداح زنگ زدم و علت را جویا شدم.
آن مداح چه گفت؟میرزامحمدی: گفت چک را نگاه داشتهام تا به دوستانم نشان دهم تا ببینند که چه پولی برای ده دقیقه به من پرداخت کردهاند!
به نظر شما این کار اشکال دارد؟میرزا محمدی: بله؛ خیلی اشکال دارد؛ اگر ما اعتقاد داریم که خواندنمان برای اهل بیت(ع) است، پس باید پاداشمان را از ایشان بگیریم؛ چون این نمکی است که اهل بیت(ع) به صدای مداحان دادهاند، ولی اگر خواندنمان برای دنیاست که موضوع متفاوت است.
خدا به همة انسانها صدا داده، ولی نمک صدا را خدا در اختیار اهل بیت(ع) گذاشته است؛ ما خیلیها را داریم که صدای خوبی دارند، ولی با صدای آنها گریه نمیکنیم؛ برای مثال استاد شجریان از این دسته است. بهترین صدا را دارد، ولی صدایش اشک کسی را در نمیآورد.
مداحی یعنی گریاندن. آقای کوثریِ خدا بیامرز هر وقت برای حضرت امام خمینی(ره) مداحی میکرد، امام(ره) میگریستند.
این نشان میدهد که امام حسین(ع) در صدای ایشان نمک ریخته بودند؛ بنابراین اگر نمک صدای من را اباعبدالله(ع) داده، پس باید برای خود ایشان هم خرج کنم.
مگر میشود ایشان به صدای بندة حقیر نمک ریخته باشد، ولی این صدا را برای غیر ایشان خرج کنم و آن وقت پاکتش را هم از فرد دیگری بگیرم؟ ائمۀ اطهار(ع) این صدا را به ما مداحان امانت دادهاند و ما نباید امانتفروشی کنیم.
اگر نمکی که امام حسین(ع) به صدای من داده را یک میلیون تومان بفروشم، من خیلی بیشخصیتم؛ زیرا این نمک میلیاردها تومان ارزش دارد و به نظرم ما مداحان باید مزدمان را در آخرت از خود ایشان بگیریم.
شما نمیتوانی یک مداح و روضهخوان واقعی پیدا کنی که ذلیل زندگی کند؛ پس معلوم است که ائمة اطهار(ع) مزد ما مداحان را حتی در این دنیا هم میدهند، ولی دستمزد اصلی در آخرت پرداخت میشود.
بنابراین آنکه میفروشد نه این دنیایش را میخواهد، نه آن دنیا را. من روضهخوانها و مداحانی را میشناسم که پولهای بسیاری از مردم گرفتند، ولی ذلیلانه مُردند.
من اسمی از آنها نمیبرم، چون منصوب به امام حسین(ع) هستند و آبرویشان به آن حضرت وصل است. این مداحان هر چند خیلی مشهور بودند، ولی با خواری و خفت مردند. یا معتاد شدند یا سر موضوعی رسوا شدند.
به نظر من، همه این بدبختیها و مکافاتها به خاطر همین پاکتهای سنگین است. قرار نیست که اگر اهل بیت (ع) نمکی به صدای ما مداحان میدهند، آن را بفروشیم.
یعنی شما به طور کلی مخالفید که هزینهای به مداحان به خاطر زحمتی که میکشند، پرداخت شود؟
میرزامحمدی: نه؛ اجازه بدهید به نکتهای اشاره کنم؛ امام صادق (ع) به مداحان صله میدادند. ولی برخی آقایانِ مداح متأسفانه این موضوع را دست گرفتهاند و میگویند؛ چون امام صادق (ع) به مداحان پول میدادند، پس پول گرفتن هیچ اشکالی ندارد.
متأسفانه الآن صله تبدیل به سکه شده است! اگر در جایی به مداحی بابت مدح اهل بیت(ع) پولی پرداخت کنند، این پول پاکترین پول است.
اصلاً چه پولی حلالتر از پولی است که از راه خدمت به اهل بیت(ع) بهدست آمده باشد؟ ولی گرفتن این پول وقتی قشنگ است که از قبل صحبتی در خصوص اینکه چقدر میخواهم یا چقدر میگیرم نشده باشد.
وقتی کسی میرود در هیئت غذای نذری بگیرد، دیگ را که با خود نمیآورد؛ پس اگر واقعاً مداحی اعتقاد دارد که نان و پول امام حسین(ع) تبرک است، قیمتهای میلیونی تعیین نمیکنند.
به اعتقاد من، مداحانی که مبالغ میلیونی برای یک ساعت مداحی در دستگاه اهل بیت (ع) میگیرند، اعتقادی به برکت پول ائمه (ع) ندارند.
شما خودتان چطور؟ شما چقدر دریافت میکنید؟
میرزامحمدی: دوستانی که مرا به هیئتشان دعوت میکنند، به من پاکت میدهند، ولی من دست در پاکت میکنم و قسمت کمی از آن را بر میدارم و هیچ وقت همة آن را قبول نمیکنم، چون به برکت آن اعتقاد دارم.
هر چقدر اصرار میکنند، من همة مبلغ موجود در پاکت را قبول نمیکنم و بقیة آن را دوباره به صاحب هیئت میدهم و میگویم که برای هزینههای هیئت استفاده کنند تا مجالس ائمه(ع) رونق بیشتری پیدا کند نه وضع مداحی.
بعضی از مداحانی که با آنها صحبت کردهام، میگویند آن دسته از مداحانی که پولی دریافت نمیکنند منبع درآمد دارند، ولی آنها چون منبع درآمدی ندارند، باید به فکر دوران پیری و ناتوانی خود باشند. آیا یک مداح نباید به فکر دوران بازنشستگی خود باشد؟ دیدگاه شما در این خصوص چیست؟
میرزامحمدی: اگر ما واقعاً اعتقاد داریم که برای سیدالشهداء(ع) میخوانیم، اصلاً نباید نگران باشیم؛ من میگویم شما نمیتوانید یک مداح پیدا کنید که در این دنیا ذلیل زندگی کند یا شبها گرسنه بخوابد. چنین چیزی امکان ندارد.
مسئله فقط غذا و گرسنگی نیست. مداح هم کرایهخانه و هزینههای بسیار دیگری دارد.
میرزامحمدی: بله؛ مداح هم هزینههای زندگی دارد، من منکر این موضوع نیستم؛ کسی که با عشق مداحی میکند، همیشه امورش را با سربلندی میگذارند.
ولی کسی که مداحی اهل بیت(ع) را برای خودش یک شغل کرده است، همیشه ذلیل است و باید روزی خود را از در این خانه و آن خانه تأمین کند.
من میتوانم مداحان و روضهخوانهایی را مثال بزنم که کمتر کسی آنها را میشناسد، ولی امام حسین(ع) به طرز ویژهای به آنها عنایت کرده است؛ برای مثال ما حاجغلام ترابی را داریم که از مداحان بزرگ ترکزبان بود.
شما از ترکها بپرسید، خواهید فهمید که همه مرید این بزرگوار بودهاند؛ از حاجآقا موذنزاده بگیر تا دیگران؛ ایشان خیلی آدم عجیب و باتقوایی بود و وقتی از دنیا رفتند نزدیک به چندین میلیارد تومان از ایشان ارث و میراث باقی ماند. ایشان دوست نزدیک من بودند و میدانستم که قبل از مداحی و روضهخوانی غسل میکرد و وضو میگرفت و بعد روضة حضرت ابوالفضل(ع) میخواند.
یکبار ایشان برای من تعریف کردند که پول نداشتند تا به حمام عمومی بروند و غسل کنند و در نهایت مجبور شدند، قوطی سیگارشان را در حمام عمومی محلهشان گرو بگذارند.
همان شب ایشان با ناراحتی سر بر بالین میگذارند و قبل از خوابیدن با مولای خود راز و نیاز میکنند. ایشان بعد خوابی را برای بنده تعریف کردند که خیلی تحتتأثیر قرار گرفتم.
در همان شب ایشان اباعبدالله(ع) را در خواب ملاقات میکنند و حضرت در خواب از ایشان میخواهد دستهایش را باز کند و هر چه آن حضرت خاک در دستان او میریزد به شمش و طلا و ... تبدیل میشود و بعد از همان شب زندگی ایشان دگرگون میشود.
دوباره میگویم اگر کسی اعتقاد دارد که برای امام حسین (ع) میخواند، خود ایشان هم مزدش را پرداخت میکند.
ما مداحان باید این دیدگاه را داشته باشیم؛ نباید مصلحتمان را فدای منفعت دنیا کنیم؛ یک بار در تلویزیون میدیدم که با برادر جانبازی در کنار مرقد مطهر امام رضا(ع) مصاحبه میکردند و خبرنگار از ایشان پرسید: «چرا از امام رضا (ع) طلب شفا نمیکنید؟» آن جانباز هم در پاسخ گفت: «من از آقا شفا نمیخواهم، شفاعت در آخرت میخواهم.»
به نظرتان چرا برخی از مداحان به این مطالبی که شما اشاره کردید، توجهی نمیکنند و برای نوحهخوانی در مجالس امام حسین(ع) نرخ بالایی تعیین میکنند؟
میرزامحمدی: من فکر میکنم بعضی از ما مداحان مسیر را گم کردهایم و نمیخواهیم مزدمان را از دست فاطمه زهرا(س) بگیریم و میخواهیم مردم مزد ما را بدهند.
اگر ما به لطف ائمه(ع) اعتقاد داریم، پس نباید نگران چیزی باشیم؛ من میتوانم صدها مثال در مورد خودم بزنم که در موقعیتهای بسیاری از نظر مالی دست و بالم خالی شده و دست به دامن اهل بیت(ع) شدهام و همیشه هم مشکلاتم برطرف شدهاند. آیا این معجزه نیست؟ همۀ ما زیر سایة اهل بیت (ع) هستیم.
آیا شما خودتان برای مداحانی که از آنها برای اجرای مراسم در «حسنیة محبان حضرت زهرا (س)» دعوت میکنید، پولی پرداخت میکنید؟
میرزامحمدی: بله؛ من هر وقت مداحی را دعوت میکنم، هزینهاش را هم پرداخت میکنم. ولی میخواهم بگویم چقدر خوب است که اگر به مداح یا روضهخوانی پاکتی میدهند، در پاکت را باز کند و بخشی از آن را به عنوان تبرک بردارد و مابقی آن را خرج مجالس ائمه (ع) کنیم.
برویم سر بحث ستارهها. به نظر شما چه رابطهای بین ستاره شدن و سنگینتر شدن پاکتها وجود دارد؟ شما در اظهاراتتان به این موضوع اشاره کردید که ثروتمندان بعضی از مداحان را پرتوقع کردهاند. به نظر شما سازمان صدا و سیما چه نقشی در این خصوص داشته است؟
میرزامحمدی: به نظر من نقش صدا و سیما بیشتر از نقش ثروتمندان است؛ چون همانطور که میدانید، مداحی که مراسمش از تلویزیون پخش میشود، بعد از آن کارش سکه میشود.
بنده چند بار در صدا و سیما خواندهام و نقش آن را نیز به وضوح احساس کردهام؛ من وقتی در محلة خودمان برای اولین بار هیئت زدم، کسی آن چنان ما را نمیشناخت، ولی بعد از اینکه دو شب در محرم تلویزیون از بنده برنامه پخش کرد، خیلیها مراجعه میکردند و از بنده برای شرکت در مجالسشان دعوت میکردند.
حتی مبالغ خیلی بالایی هم به بنده پیشنهاد میکردند، ولی من خودم نمیرفتم و به آنها میگفتم: «من همان آدمی هستم که تا چند روز پیش خیلی از شماها جواب سلام بنده را هم نمیدادید. حالا ما را از پشت یک شیشه دیدهاید و یک شبه حاج آقا شدهایم؟!» در کل باید بگویم صدا و سیما نقش خیلی زیادی دارد.
آیا میتوان صدا و سیما را در این خصوص مقصر قلمداد کرد؟
میرزامحمدی: خیر؛ چون این سازمان وظیفه دارد با امکاناتی که در اختیار دارد، تبلیغات مذهبی خود را انجام دهد. صدا و سیما باید مجالس اهل بیت(ع) را پوشش تصویری بدهد؛ به نظر من، خود مداحان باید خیلی از مسائل را رعایت کنند؛ چون مداحی بر لبۀ تیغ راه رفتن است.
چطور؟
میرزامحمدی: چون شخصیت انسان به واسطة خدمت در دستگاه امام حسین(ع) صد برابر زودتر از سنش افزایش پیدا میکند و این میتواند برای انسانی که ظرفیت آن را نداشته باشد، خطرناک باشد؛ برای مثال پسربچه 12سالهای که در یک هیئت مداحی میکند، میبیند که از پیرمرد 90 ساله گرفته تا چند صد نفر دیگر به خاطر نحوة خواندش در برابر او تعظیم میکنند.
به همین علت اگر مداحان خودشان را به اهل بیت(ع) واگذار نکنند، حتماً خراب میشوند؛ اما در این میان همانطور که اشاره کردم صدا و سیما هم در رشد شخصیت افراد نقش ایفا میکند، چون وقتی مداحی میبیند که فیلم مراسم او را در کل کشور پخش کردهاند، ممکن است دچار غرور و خودپسندی شود.
اما صدا و سیما همانطور که گفتید باید به رسالت خود در زمینة تبلیغ دین عمل کند.
میرزامحمدی: بله؛ ولی من فکر میکنم که اگر صدا و سیما میخواهد به نقش خود عمل کند، حداقل مراسم افرادی را پخش کند که موی آنها سفید شده است.
احساس من این است که ورود سریع یک مداح به صدا و سیما تنها بهخاطر نحوۀ اجرا و تُن صدایش میتواند زمینهساز ایجاد غرور و مسائل حاشیهای بعدی شود.
من اعتقاد خود را میگویم و فکر میکنم اگر فرد ثروتمندی هم دوست دارد پول زیادی بدهد آن پول را به کسی بدهد که مویش سفید شده است؛ چون او میفهمد که پول را چگونه در دستگاه اهل بیت(ع) خرج کند.
چرا باید به آقای ایکس برای 10 شب مداحی در محرم 10 میلیون تومان پول پرداخت شود؟ معلوم است وقتی هزینههای اینچنینی پرداخت میشود سر آن آدم گیج خواهد رفت.
این طور پول دادن در نهایت باعث میشود مسیر زندگی آن آدم عوض شود. هر چند اشخاصی که این مبالغ را میدهند به عشق امام حسین(ع) این کار را میکنند، ولی متوجه نیستند که در واقع با این کار در حال ضربه زدن به دستگاه اهل بیت(ع) هستند؛ در کل فکر میکنم که بهتر باشد به هر آدمی به اندازة خودش داده شود.
بعضیها معتقدند که تعدادی از مداحان درست است که پول نمیگیرند، ولی به جای آن از «رانت» استفاده میکنند. نظر شما در این مورد چیست؟
میرزامحمدی: به نظر من هر چیزی که به نوعی باعث سوءاستفاده از اهل بیت(ع) شود، حرام است؛ اینکه کسی خودش بخواهد فیش حج عمره به یک مداح بدهد، هیچ اشکالی ندارد؛ خود بنده را ده بار مکه فرستادهاند، ولی اگر من را مکه نبردند و من ناراحت شدم، این عیب است.
من چند وقت پیش به یک مداح که اتفاقاً از دوستان بنده است، زنگ زدم تا بیاید و در هیئت ما مداحی کند؛ آن دوست هم از من خواست که از موقعیت اداریام برایش استفاده کنم و مجوزی برایش بگیرم تا بیاید؛ من هم وقتی این را شنیدم، گفتم: «من نمیتوانم این کار را بکنم. اگر دوست داری بیا، اگر دوست نداری نیا.»
خود شما چطور؟ آیا شده تا به حال از شهرتتان در مداحی به نفع خودتان استفاده کنید؟میرزامحمدی: نه خدا را شکر، ولی شده که دوستان در حق ما لطفی بکنند.
مثلاً چه لطفی؟
میرزامحمدی: مثلاً چند وقت پیش با خانواده برای صرف شام به فرحزاد رفته بودیم؛ وقتی خواستیم هزینة غذا را حساب کنم، صاحب مغازه گفت: «فلان جا در هیئت شما شرکت کردم» و میخواست پولی از ما نگیرد.
در نهایت بعد از کلی اصرار، قبول کردم که اگر 30 هزار تومان هزینة شام ما شده بود، 20 هزار تومان بگیرد. بارها شده که از این اتفاقات پیش بیاید ولی اینکه من جایی بروم و به واسطة اینکه بنده را میشناسند به من تعارف کنند که پولی از شما نمیگیریم و من هم بگویم «خیلی ممنون»، نه اینطور نبوده است.
حرف من این است که مردم به خادمان دستگاه اهل بیت(ع) خیلی احترام میگذارند و ما باید خیلی مراقب این احترام باشیم.
به نظر شما نقش سازمانهای دولتی مثل سازمان تبلیغات اسلامی در این خصوص چیست؟
میرزامحمدی: اعتقاد شخصی من این است که اگر بخواهیم خیلی نظم به جلسات امام حسین(ع) بدهیم، باعث بینظمی آن میشویم؛ من همیشه گفتهام که نظم جلسات امام حسین(ع) به بینظمی آن است.
منظور من در مورد نظم جلسات نیست. منظورم این است که چرا این سازمان برای جلوگیری از افزایش قیمت مداحی کاری انجام نمیدهد؟میرزامحمدی: به نظر من اگر سازمان تبلیغات اسلامی چنین کاری انجام دهد، به نوعی مهر تأییدی بر این است که مداحی به یک شغل تبدیل شده، در صورتی که مداحی یک عشق است.
من فکر میکنم که نرخ تعیین کردن، به نوعی تبدیل کردن این کار به یک فعالیت اقتصادی است که خیلی نتایج بدی خواهد داشت.
پس به نظر شما برای جلوگیری از تداوم این روند چه باید کرد؟
میرزامحمدی: باید تقوایمان را زیاد کنیم؛ نباید فراموش کنیم که این ما هستیم که باید در خدمت امام حسین(ع) باشیم؛ در قدیم اگر با کلامی ساده و خالصانه پیش مردم «السلام علیک یا اباعبدالله(ع)» میگفتیم زود به هم میریختند و اشک از چشمان آنها جاری میشد.
ولی الآن باید پشت بلندگو و با تنظیمات بلندگو مردم را تحتتأثیر قرار دهیم؛ این نشان میدهد که برخی از کارهای ما از «عشق» به «عادت» تبدیل شده است. الآن نه مداحان، مداحان قدیم و نه مردم مثل قدیم هستند. حتی تعدادی از روحانیون نیز روحانیون قدیم نیستند.
روحانیون چرا؟ آنها که خودشان منتقد دستمزد بالای مداحان هستند؟
میرزامحمدی: درست است که آنها منتقد هستند، ولی بعضی از روحانیون نیز مثل بعضی از مداحان پاکتهای سنگینی دریافت میکنند؛ من یک بار روحانیای دعوت کردم و برای سخنرانی در هیئت، 100 هزار تومان به ایشان دادیم.
بعد شنیدیم که به یکی از دوستان ما زنگ زده و گفته کم است و رفته 30 هزار تومان اضافهتر گرفته است؛ ایشان به دوست بنده گفته بود: «من شبی 150 هزار تومان میگیرم و به خاطر شما شبی 130 هزار تومان گرفتم، ولی نه دیگه شبی 100 هزار تومان!»
چرا؟
میرزامحمدی: چون تلویزیون سخنرانیهای ایشان را پخش میکند. این دنبال مادیات رفتن خیلی زشت و ناپسند است.
مثال دیگری هم میتوانم بزنم؛ یک بار من یک روحانی را برای 10 روز سخنرانی در کشور بحرین دعوت کردم. گفت: «به خاطر تو چهار میلیون و 800 هزار تومان میگیرم.» به یک روحانی دیگر زنگ زدم، گفت: «7 میلیون تومان میگیرم.»
من وقتی این مبالغ را میشنیدم، از خودم میپرسیدم که شما مگر چه کار دشواری میخواهید انجام دهید که 7 میلیون تومان طلب میکنید.
البته روحانیون و مداحانی را نیز میشناسم که 500 هزار تومان برای یک جلسه گرفتهاند، ولی به 500 روضهخوان برای روضهخوانی مجالس ائمه(ع) پول دادهاند.
این طور افراد هم ما زیاد داریم؛ دوباره تأکید میکنم که به اعتقاد من باید پول به عالم و مداح داده شود، ولی به اندازهای که آسیبی به دستگاه اهل بیت(ع) وارد نشود؛ مداح باید به پولی که برای مداحی او پرداخت میکنند، به چشم تبرک نگاه کند.
خود شما وقتی مداحی را برای مداحی در هیئتتان دعوت میکنید برای پرداخت هزینه چه عواملی را مدنظر قرار میدهید؟
میرزامحمدی: من به هیچ مداحی نمیگویم که چقدر میدهم، مگر اینکه خودش بگوید که چقدر میگیرد و بعد من میگویم چقدر میدهم.
البته رفقای ما که میآیند و در «حسنیة» ما مداحی میکنند، چیزی نمیگویند و من خودم پاکتشان را به آنها میدهم که البته پاکت بدی هم نیست.
شما چقدر میدهید؟
میرزامحمدی: بستگی دارد.
به چه چیزی؟
میرزامحمدی: به خیلی چیزها.
زیادترین مبلغی که تاکنون به یک مداح پرداخت کردهاید، چقدر بوده است؟میرزامحمدی: 200 هزار تومان
کمترین مبلغ چقدر بوده است؟
میرزامحمدی: معمولاً کمترین مبلغی که میدهم 20 الی30 هزار تومان است، ولی همین جمعة قبل به یک مداح 10 هزار تومان دادم.
200 هزار تومان را روی چه حسابی پرداخت کردید؟میرزامحمدی: به خاطر اینکه نیاز مالی داشت؛ چون مستأجر بود، کرایه خانهاش زیاد و عیالوار بود. البته برای خواندن یک مداح نمیتوان قیمت گذاشت و مبلغی که بنده پرداخت کردم هم در راستای قیمت تعیین کردن برای مداحی ایشان نبوده است.
اعتقاد من این است که قیمت تعیین کردن برای مجالس امام حسین(ع) چه از سوی رؤسای هیئتها و چه از طرف مداحان کار اشتباهی است.
من حتی اگر ثروتمندترین انسان روی کرة زمین هم شوم، با پرداخت پول زیاد به مداح، روحانی و یا سخنران به این مجالس مذهبی و معنوی ضربه وارد نخواهم کرد.
اگر کسی نخواست، خودم میخوانم؛ چون اعتقاد دارم مجلس اهل بیت(ع) زمین نمیماند. من خیلیها را دیدهام که پول نداشتهاند روضه بگیرند؛ اهل بیت (ع) پولش را رساندهاند.
من در همان اوایلی که «حسنیه محبان حضرت زهرا (س)» را راه انداختم، نگران بودم که اگر فلان قدر به فلان مداح ندهم نمیآید و آبروی مجلس میرود. اگر از فلان مداح مشهور دعوت میکردم، بهتر میشد و خیلی از نگرانیهای دیگر.
ولی فهمیدم که این اهل بیت (ع) هستند که باید به برگزاری یک مجلس نظر کنند. یک بار یک مداح خیلی مشهور که من خیلی دوستش دارم، ولی با هم رفاقتی نداریم، بدون اینکه از او دعوت کرده باشم، وارد هیئت ما شد و پرسید «آقا میشود اینجا روضه بخوانیم؟» من هم خیلی خوشحال شدم و از او پرسیدم: «چه کسی شما را دعوت کرده است؟» ایشان هم گفتند که خواب دیدهاند که بیایند و در اینجا روضه بخوانند.
ایشان حتی موقع رفتن هم یک میلیون تومان به من پول دادند و خواستند این مبلغ را خرج هیئت کنم؛ خیلی هم مداح معروفی بود. برای همین است که میگویم این اهل بیت(ع) هستند که باید به مجلس نظر کنند و ما فقط باید بخواهیم و نباید نگران سایر موضوعات باشیم.
نظر شما در مورد چاپ پوستر و بنر مداحان چیست؟
میرزامحمدی: این کار تبلیغ است و به نظر من هیچ اشکالی ندارد.
اما بعضی از هیئتداران گله میکنند که بهتازگی بعضی از مداحان شرط میکنند که باید بنرهای تبلیغاتی آنها در خیلی از نقاط شهر نصب شود و این کار علاوه بر هزینۀ بالای مداحی، هزینههای دیگری نیز به آنها تحمیل میکند.میرزامحمدی: دوباره میگویم که به نظر من شرط گذاشتن برای خواندن دربارۀ اهل بیت(ع) درست نیست؛ من حتی چندین بار شنیدهام که فلان مداح حتی شرط میکند که بلندگوی هیئت باید از نوع خاصی باشد وگرنه نمیآیم.
این کار باعث میشود که هیئتداران مجبور شوند، بروند شبی مثلاً 200 هزار تومان سیستم صوتی اجاره کنند، چون هزینة خرید آن چند میلیون تومان است.
حتی برخی از مداحان در خصوص تعداد نفرات شرکتکننده هم شرط میگذارند و میگویند اگر کمتر از چند صد نفر در هیئت حضور داشته باشد نمیآیند.
پرسش من این است که آیا ما برای مردم میخوانیم یا برای حضرت زهرا (س)؟ ما باید به خاطر داشته باشیم که خواندن دوره دارد. اگر کسی برای اهل بیت (ع) از این فخرفروشیها بکند، دورهاش زود تمام میشود.
من میتوانم چندین روضهخوان مشهور و معروف نام ببرم که از این کارها کردند و دورهشان خیلی زود تمام شد. حالا همین افراد وقتی در جایی میخوانند، بعضیها در دلشان میگویند باز این آمد.
در صورتی که یک زمان مردم برای دیدن آنها سر و دست میشکستند. هر فردی بخواهد با این شرط و شروطها در این مسیر مقدس گام بگذارد، دورهاش زود تمام میشود. به نظر من روضهخوان یا مداح باید مثل رانندة اتوبوس شرکت واحد باشد.
یعنی چی؟
میرزامحمدی: راننده اتوبوس شرکت واحد مسیر خودش را میرود؛ چه یک نفر در ایستگاه باشد چه هزار نفر. او مسیر را میرود؛ مداح هم باید هم همینطور باشد. باید مسیر را درست برود؛ چه یک نفر پای منبر او نشسته باشد، چه پنج هزار نفر.
به نظر شما برای اصلاح این شرایط چه باید کرد؟
میرزامحمدی: به نظر من نباید در مقابل مداحان موضع گرفت؛ این کار غلط است. نباید در مقابل این رویکرد موضع گرفت و به سرعت حکم داد که این پولها حرام است و ... متأسفانه آقایان علما علیه مداحان موضع میگیرند و مداحان هم از این وضع خوششان نمیآید.
به نظر من مداح و روحانی در یک مسیر و با یک انگیزه فعالیت میکنند و باید به هم احترام بگذارند. متأسفانه شاهد هستیم که بعضی از مداحان خیلی برای خود نسبت به علما کلاس میگذارند و وقتی سخنرانی علما تمام میشود، با نوعی کلاس وارد مجلس میشوند و تا وقتی که روحانی بالای منبر است، پای منبر نمینشینند.
ما هر چه یاد گرفتهایم از همین علما یاد گرفتهایم. من هر وقت روحانی خوبی میبینم زودتر از زمان شروع مداحی، میروم پای منبر ایشان تا حرفی از ایشان یاد بگیرم.
شما آفت مداحی را چه میدانید؟
میرزامحمدی: به نظر من آفت مداحی بیتقوایی است و آفت مداح باتقوا هم شهوت خواندن است؛ یک روز مداحی در مجلس ترکها شروع به خواندن کرد و مجلس را خراب کرد.
آن مداح خیلی آدم مؤدبی بود و بعد از پایان مداحی خود از حضار معذرتخواهی کرد و گفت: «ببخشید که مجلستان را خراب کردم.» اول از حضرت زهرا (س) و بعد از شما عذر میخواهم. من فقط هدفم این بود که اسمم را بنویسند.
علامه امینی (رحمهالله علیه) در آن مجلس حضور داشتند و گفتند: «پسرجان اسمت را نوشته بودند با خواندنت خط زدی. مداح باید دقت کند که خیلی جاها با خواندنشان اسمشان را از لیست خط میزنند.»
مداح اگر تقوی خود را حفظ کند، همیشه در بین مردم عزیز خواهد ماند، حتی اگر صدایش را از دست بدهد. ما نباید فراموش کنیم، همانطور که زمانی مشهور میشویم، زمانی نیز به فراموشی سپرده خواهیم شد.
ولی اگر تقوییمان را حفظ کرده باشیم، حتی در سنین پیری نیز در بین مردم محترم باقی خواهیم ماند. من مداحی را میشناسم که 90 سال سن دارد و دیگر صدایش را از دست داده، ولی هنوز وقتی در بین مردم ظاهر میشود، خیلی به او احترام میگذارند و به همدیگر میگویند که او خیلی متقی و مؤمن است.
بعضی از مداحان هستند که خیلی هم قشنگ میخوانند، ولی شهرتی ندارند؛ امام حسین(ع) شهرت بعضی از مداحان را در آخرت میدهد؛ شهرت و پول بعضی از مداحان را هم در این دنیا و بعضیها را هم را در آن دنیا میدهد.
بالا رفتن هنر نیست؛ بالا ماندن هنر است؛ آرزو میکنم همه مداحان انشاءالله مورد لطف کریم اهل بیت(ع) امام مجتبی(ع) قرار بگیرند و نگران روزیشان نباشند؛ چون همانطور که شاعر میگوید:
«اگر خیمهات در حریم عشق است
این را بدان روزیات هم با کریم عشق است»